Kant Çalışmaları Dergisi yayın hayatına başladı! VBKY’nın desteğiyle matbu olarak yayınlanan dergimizin ilk sayısını Vakıfbank Kültür Yayınları’nın web sayfasından ya da Kitapyurdu.com’dan temin edebilirsiniz. Dergi önümüzdeki sayılar için Kant felsefesiyle bağlantılı yazılara açıktır. Kör hakemlik sisteminin titizlikle yürütüldüğü dergimize Yazılar dergi@kantcalismalari.org adresine gönderilebilir. Yazım kılavuzu ve diğer bilgilendirmelere buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Bilkent Felsefe Şenliği’ndeydik!

Türkiye’de benzeri daha önce yapılmamış bir etkinlik olarak Bilkent Felsefe Şenliği, 4 Ekim 2022 tarihinde Bilkent Üniversitesi Felsefe Bölümünün inisiyatifi ile gerçekleşti. Şenlik program akışında yer alan çeşitli söyleşilerin yanı sıra yayınevleri, felsefe dernekleri ve toplulukları da tanışma ve işbirlikleri için stant açtılar. Türkiye Kant Topluluğu adına yönetim kurulu üyemiz Saniye Vatansever ve sosyal medya sorumlumuz Bükem Özçeri ilgili katılımcılarla sohbet ederek, topluluğun yapısı, geçmiş etkinlikler ve planlanan etkinlikler hakkında bilgi verdiler. Bilkent Felsefe Şenliğine davetinden ötürü sayın Tufan Kıymaz’a teşekkür ederiz. 

Cumhuriyetin 100. Yılında Türkiye’de Felsefe Kongresi’ne katıldık

Türkiye Felsefe Kurumu ve ANSİAD işbirliği ile Antalya’da 2-5 Şubat 2023 tarihleri arasında gerçekleşen Cumhuriyetin 100. Yılında Türkiye’de Felsefe Kongresine Türkiye Kant Topluluğu olarak katıldık. Türkiye Kant Topluluğu olarak, ülkemizde Kant felsefesinin yaygınlaşmasına katkılarından ötürü Türkiye Felsefe Kurumu başkanı sayın İoanna Kuçuradi’ye onursal üyelik plaketi takdim edildi.

Kant Topluluğu Yuvarlak Masası oturumunda Türkiye Kant Topluluğu başkanı Gamze Keskin, topluluğun kurumsallaşma sürecini, amaçlarını, üç yılda gerçekleşen etkinlikleri ve topluluğun diğer çalışmalarını, planlanan projeleri aktaran bir açılış konuşması yaptı. Ardından Bülent Gözkan, ‘Kant Bugün Bize Ne Söylüyor?’ başlıklı, Nebil Reyhani, ‘Fakültelerin Kavgası Işığında Felsefenin Son Yüzyılı’ başlıklı, Özlem Duva, ‘Kant’ın Otonomi Anlayışı Işığında Cumhuriyetçi Yurttaşlık’ başlıklı konuşmalarını gerçekleştirdiler

Türkiye Kant Topluluğu ve İBB Kültür AŞ. işbirliği ile yüz yüze gerçekleşen üçüncü etkinliğimiz Kant ve Din felsefesi üzerineydi. 26 Mart 2022 tarihinde gerçekleşen panelde Dr. Nur Betül Atakul ve Dr. Seniye Tilev, Doç. Dr. Gamze Keskin’in moderatörlüğünde birer konuşma yaptılar. Panele ilgi oldukça yoğundu, Müze Gazhane’nin tahsis ettiği atölye tamamen doldu. Bu ilgi bizi ziyadesiyle memnun etti. Nur Betül Atakul, Kant’ın Kritik öncesi dönemindeki Tanrı kanıtlamaları görüşlerinin seyrinden bahsederek, konuşmasını Kant’ın fiziko-teleolojik delili, Tanrı’nın varlığını ispat için değil aklın teorik ve pratik ihtiyaçları doğrultusunda amaçlı bir doğal dünya ve ahlak sahası tasavvurunu bir arada düşünmek için kullanabileceğimize dair savını aktardı. Seniye Tilev ise konuşmasında öncelikle Kant’ın en yüksek iyi kavramının kritik dönemdeki farklı eserlerinde nasıl farklı biçimlerde ele alındığını aktardı. En yüksek iyi kavramına dair ikincil literatürdeki farklı yorumları aktardıktan sonra refleksif yargı merkezli bir okuma önerisinde bulundu. Verimli bir soru cevap oturumuyla yaklaşık bir buçuk saatlik etkinliğin kaydına Youtube kanalımızdan ulaşabilirsiniz. Etkinliğin kaydına aşağıdaki bağlantıdan erişebilirsiniz: 

Kant ve Din (Türkiye Kant Topluluğu Paneli)

22 Nisan 2022 tarihinde Türkiye Kant Topluluğu oldukça özgün bir online etkinlik gerçekleştirdi. Bu etkinlikte katılımcılar Kant’tan sevdikleri veya önemli buldukları pasajları seçerek kısaca onun üzerine bazı değerlendirmelerde bulundular. Dr. Mehmet Arslan’ın moderatörlüğünde Dr. Didem Delice ve Prof. Dr. Hakan Çörekçioğlu’nun açılış konuşmaları ve soru-cevap bölümünün ardından etkinliğe katılan pek çok üyemiz Kant’tan pasajlar paylaşıp onlar hakkında bazı yorumlar ve açıklamalarda bulundu. Katılımın oldukça yüksek olduğu etkinlik yaklaşık 1.5 saat sürdü. Etkinliğin kaydına aşağıdaki bağlantıdan erişebilirsiniz: 

Kant’tan Pasajlar (Türkiye Kant Topluluğu Çevrimiçi Etkinlik)

15 Mayıs 2022 tarihinde Türkiye Kant Topluluğu ve Goethe Institut, Ankara işbirliği ile yüz yüze gerçekleşen dördüncü etkinliğimizde sırasıyla Kant’ın eleştirel felsefesinin felsefi yöntemi, politik alandaki antinomileri ve aydınlanma anlayışını analiz eden konuşmalar gerçekleştirilmiştir. Seniye Tilev’in moderatörlüğünde gerçekleşen bu panelde ​​ilk olarak, Elif Çırakman Kant’ın eleştiri fikrini saf aklın öz-disiplini meselesi olarak ele aldığı konuşmasında eleştirinin öncelikle bir öz-disiplin meselesi olduğuna ve saf aklın disiplini, aklın spekülatif kullanımını sınırlandırması anlamına geldiğine dikkat cekti. Çırakman konuşmasında aklın disiplini ile saf aklın teorik ve pratik etkinliğinin meşru alanlarının ayrılması; özgürlük ile zorunluluk kavramlarının ne şekilde bağdaştırılabildiğine ve bu alanların sistematik birliğinin tesis edilebilmesinin yolunu açan biçimsel koşulun nasıl öne sürüldüğüne açıklık getirmiştir. Daha sonrasında Toros Güneş Esgün, Kant’ın Saf Aklın Eleştirisi’nde bahsettiği antinomilerden özgürlük antinomisinin Kant’ın politik eserlerinde nasıl dönüşerek yeni antinomiler yarattığına işaret etti. Esgün, Kant’ın “mülkiyet”, “hukuk” ve “demokrasi” anlayışları çerçevesinde siyaset felsefesinin otoriter ve özgürlükçü yanlarına ve bu yanların günümüzün politik problemlerine yönelik sunacağı imkanları tartıştı. Paneldeki son konuşmacı olan Saniye Vatansever ise konuşmasında bireyin aydınlanması konusunda Kant’ın metinlerinde görünür bir gerilim olduğuna dikkat çekerek, Kant’ın aydınlanma konusunda eşitlikçi mi yoksa kendi döneminde de popüler olan elitist bir tutum mu sergilediğini inceleyen bir konuşma yapmıştır. Vatansever, nasıl olup da aydın olabilmek için eğitime ihtiyaç duyduğumuz halde Kant’a göre aydın olmama durumundan bireyin kendisinin sorumlu tutulabildiğine açıklık getirmiştir. Dinleyiciler tarafından oldukça fazla ilgi gösterilen ve tüm salonun tamamıyla dolu olduğu panel sonrasında keyifli bir soru cevap bölümü gerçekleşmiştir. Etkinliğin kaydına aşağıdaki bağlantıdan erişebilirsiniz: 

Kant’ı Eleştirel Okumak (Türkiye Kant Topluluğu Paneli)

Türkiye Kant Topluluğu’nun,  Dokuz Eylül Üniversitesi Felsefe Bölümü’nün işbirliğiyle düzenlediği online konferansta, Johannes Gutenberg Üniversitesi’nden Dr. Margit Ruffing, « Ethical and Political Community in Kant’s Religion » başlıklı bir konuşma gerçekleştirdi.   13 Haziran tarihinde Zoom üzerinden gerçekleştirilen ve Doç. Dr. Özlem Duva Kaya tarafından organize edilen bu etkinlikte Prof. Dr. Yusuf  Örnek moderatör olarak yer aldı.

Dr. Margit Ruffing, Kant’ın etik ve politik topluluk fikrinin izlerini  « Salt Aklın Sınırları İçerisinde Din » ve onun eleştirel teorisinin temeli olan « Saf Aklın Eleştirisi »adlı eserine başvurarak ortaya koymaya çalıştığı sunumunda, Kant’ta etik ve politik açıdan topluluk fikrinin kendini anlama ile ilişkili olduğunu ve bunun da onun antropolojik yaklaşımını anlamak için bir olanak görülmesi gerektiğini ileri sürdü. Rasyonel teolojinin, etik-politik-hukuksal bir topluluk fikri söz konusu  olduğunda bu türden topluluklar fikri ile çelişmediğini ve dahası, insanın kendisini anlaması ile ilişkili olduğunu öne sürdüğü bu sunumda Dr. Ruffing’in Kant’ın teorik ve pratik felsefesi arasındaki bağlara  dikkat çektiği görüldü.

KANT AND THE NEEDS OF REASON I : Belief, Symbols, and the Needs of Reason

23 Haziran 2022  tarihinde çevrimiçi düzenlediği etkinlikle Türkiye Kant Topluluğu zihinlerde yer edecek bir konuşmayla dönemin kapanışını yaptı. Kuzey Amerika Kant Topluluğu (North American Kant Society) başkanı Prof. Andrew Chignell “Belief, Symbols, and the Needs of Reason” başlıklı konuşmasıyla bizlerleydi. Chignell konuşmasında Kant’ın inanç (Glaube) kavramının transandantal idealara tatbikinde karşılaşılan bir sorun olan içerik yoksunluğu ya da diğer bir deyişle bu idealara dair herhangi bir görü sahibi olamayışımızı ele aldı. Bu bağlamda inanç kavramının duyumsamaya yakınsanmasına yönelik üç farklı öneride bulundu. Bunlardan ilki aklın ihtiyacına dayanan modal koşul iken ikincisi pratik bilişin referans alındığı aklın verisi (fact of reason) kavramında temelleniyordu. Chignell konuşasında en çok geliştirmiş olduğu üçüncü yaklaşımı ele alarak transandantal ideaları kavramada sembolizmin nasıl bir yol oynayabileceğini tartıştı. 3. Kritik kavramlarının merkezi bir rol oynadığı bu yorum dinleyicilerden gelen sorularla doyurucu bir tartışma zemini sağladı. Seniye Tilev’in moderatörlüğünde gerçekleşen konuşma “Kant and the Needs of Reason” başlıklı konuşma serisinin ilki olarak Kadir Has Üniversitesi Çekirdek Program ve Türkiye Kant Topluluğu’nun ortak ev sahipliğinde Kant severlerle buluştu. Bu konuşma serisi önümüzdeki dönemde de hepimizin yakından takip ettiği Kant uzmanlarının katılımıyla devam edecek. Etkinliğin kaydına aşağıdaki bağlantıdan erişebilirsiniz:

Belief, Symbols and the Needs of Reason – Prof. Andrew Chignell (Turkey Kant Society Online Talk)

Türkiye Kant Topluluğu 2022 yılının son etkinliğini 15 Aralık  tarihinde çevrimiçi olarak gerçekleştirdi. Seniye Tilev’in moderatörlüğünde gerçekleşen “Kant and the Needs of Reason” konuşma serisinin ikincisi olan programda efsanevi isim Prof.Paul Guyer’ı ağırladık. Türkiye Kant Topluluğu ve Kadir Has Üniversitesi Çekirdek Programın birlikte yürüttüğü etkinlikte Guyer’ın konuşma başlığı “Taste and Morality in the Eighteenth Century”idi. Yoğun katılımın gözlendiği konuşmada Guyer, on sekizinci yüzyılın önde gelen düşünürleri Shaftesbury, Hutcheson, Hume, Kames, Mendelssohn ve Schiller’in estetik üzerine görüşlerine yer vererek bu düşünürlerin Kant’ın estetik felsefesiyle olan etkileşimlerini ele aldı. Estetik yargı, çıkarsızlık, yüce ve estetik hazzın ahlaki iyi ile olan ilişkisine odaklanarak Kant’ın hem nasıl gelenekten beslendiğini, hem de inşa ettiği kendisine özgü otonom estetik anlayışıyla bu alanda kendine özgü bir anlayış geliştirmiş olduğunu gözler önüne serdi. Etkinliğin kaydına aşağıdaki bağlantıdan erişebilirsiniz:

Taste and Morality in the Eighteenth Century – Prof. Paul Guyer (Turkey Kant Society Online Talk)

17-18-19 Kasım 2022 tarihlerinde Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Felsefe Bölümü ve Türkiye Kant Topluluğu işbirliği ile düzenlenen Üç Kritik Gün: Kant Konferansı’nda üç gün boyunca salonu dolduran dinleyicilere, pek çok tartışmanın konferans boyunca sürdürülmesine vesile olan konuşmacılarımıza, konferans boyunca desteklerini esirgemeyen MSGSÜ yetkililerine, MSGSÜ Felsefe Kulübü öğrencilerine, sponsorlarımız Stoneline ve Kurukahveci Mehmet Efendi’ye teşekkür ederiz. Etkinliğin fotoğrafları ve bildiri özetleri için web sayfamıza tıklanabilir, konuşma kayıtları için YouTube hesabımıza ulaşabilirsiniz.

Bilkent Kant Konferansı

11 Mart 2022 tarihinde Bilkent Üniversitesi’nde gerçekleşen ve Bilkent Üniversitesi Felsefe Bölümü, Bilkent Felsefe Topluluğu ve Türkiye Kant Topluluğu işbirliğinde düzenlenen Kant Konferansı büyük bir ilgi ile gördü. Birbirinden değerli konuşmacıların Kant felsefesinin farklı alanlarına dair konuşmalarının yer aldığı konferansta Kant’ın matematik felsefesi üzerine yaptığı çalışmalarla bilinen Prof. Daniel Sutherland ana konuşmacı olarak yer aldı. Halen Chicago’daki Illinois Üniversitesinde çalışmalarını sürdürmekte olan Sutherland, Kant’ın analiz anlayışındaki süreklilik kavramını inceledigi bir sunum yaptı. Sutherland’e göre, 17. ve 18. yüzyıllarda süreklilik genellikle sonsuz bölünebilirlik ile ilişkilendirilmiştir. Ancak bu kavramın derinlemesine incelenerek anlaşılamaması, analizin temellerine dair ikna edici bir teori ortaya konulamamasına sebep olmuştur. Sonsuz küçüğün temsili ile ortaya çıkan süreklilik kavramına odaklanan Sutherland, bu konuşmasında 17. ve 18. yüzyıl analiz anlayışının temellerinden yola çıkarak Kant’ın sezgisel temsiller olarak sınıflandırdığı geometrik ve kinematik temsillerin rolünü ve Kant’ın süreklilik anlayışının bu temellerle ilişkisini ortaya koydu. Bilkent Felsefe Bölümü Doktora öğrencisi Eyşan Demirkaya, Sutherland’in konuşması sonrası yorumcu olarak görev yapmış ve konuşmanın temel noktalarına işaret ettikten sonra Sutherland’in önerdigi süreklilik ve analiz anlayışlarının daha net anlaşılmasını sağlayan sorular yöneltti. 

Bilkent Felsefe Bölümü öğrencilerinin yer aldığı ve doktora öğrencisi Zeynep Çelik’in moderatörlüğünde gerçekleşen konferansın ilk oturumunda lisans son sınıf öğrencisi Turhan Yalçın Kant’ın Üçüncü Kritik metninden yola çıkarak kozmopolitanizm fikrine dair yeni bir okuma ortaya koyarken, doktora öğrencisi Ahmet Gönüllü ise kollektif grup etkinliklerinin anlaşılmasında Kant’ın eylem felsefesinin bize ne şekilde yardım edebileceğini gösterdi. 

Bilkent Felsefe Bölümü doktora öğrencisi Evrensel Sebep’in moderatörlüğündeki ikinci oturumda ise Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Seniye Tilev reflektif yargının gerek Kant’ın iman anlayışı gerekse estetik deneyimdeki rolüne odaklanarak, bu birbirinden çok farklı ve ilişkisiz gibi görünen olguların ortak noktalarına işaret etti. Bilkent Felsefe Bölümü Öğretim Üyesi Saniye Vatansever ise konuşmasında Kant Felsefesinin bizi ne şekilde teselli edebileceğine odaklandı ve Kant’ın umut kavramını inceledi. Konferans aynı üniversiteden Doç. Dr. Bill Wringe’in Kant’ın Kategorik Buyruk olarak da adlandırdığı evrensel ahlak prensibinin kollektif faillere ne buyurduğunu incelediği sunumu ile sona erdi.

Kant ve Nesne 

26 Mart 2023’te  Türkiye Kant Topluluğu ve İBB Kültür AŞ. işbirliği ile düzenlenen Kant ve Nesne etkinliği Müze Gazhane’de gerçekleşti. Gamze Keskin’in moderatörlüğünde, Ahmet Ayhan Çitil’in konuşmacı olduğu etkinliğe gösterilen ilgi bizi mutlu etti. Bu etkinlikte, Kant’ın transandantal düşüncesinin merkezinde yer alan birkaç kavramdan biri olan“nesne”ye odaklanıldı. Ayhan Çitil, Kant’ın nesne kavrayışını titizlikle maddeler halinde ele alarak serimledi.  İnşa ettiği sistemde pek çok nesne türünün Kant’ın eserlerinde sistematik bir bütünlük içerisinde bulunduğunu gerekçeleriyle açıkladı. Konuşmasının ikinci kısmında hedeflediği eleştirel bakış açısı ve yeni tartışmalar kısmını ise etkinlik esnasında aldığımız bir kararla ikinci etkinliğe sakladı. Etkinliğin kaydına aşağıdaki bağlantıdan erişebilirsiniz:

Kant ve Nesne (Türkiye Kant Topluluğu Konuşması)

Kant Bugün Bize Ne Söyler? 

15 Nisan 2023 tarihinde Türkiye Kant Topluluğu ve İBB Kültür A.Ş. işbiriliği ile düzenlenen “Kant Bugün Bize Ne Söyler” etkinliği Müze Gazhane’de gerçekleşti. Her zamanki bildiri sunumu formatından farklı olarak bu sefer topluluk üyelerimiz etkinliğe katılan seyircilerin Kant felsefesi hakkındaki çeşitli sorularını spontane bir biçimde yanıtladı. Çağla Özcan’ın moderatörlüğünde topluluk başkanımız Doç. Dr. Gamze Keskin, Prof. Dr. Bülent Gözkân, Doç. Dr. Özgüç Güven ve Dr. Umut Eldem öncelikle kısa birer konuşma yaptılar ve ardından mikrofon seyircilere uzatıldı.  Bu etkinliğin amacı özellikle 6 Şubat depremi sonrasında yüzyüze biraraya gelerek karşılıklı konuşma, dayanışma ve etkileşimi pekiştirmekti. Katılımın oldukça fazla olduğu etkinlik tam 2 saat sürdü ve Kant’ın siyaset felsefesinden epistemolojiye, ahlaktan ontolojiye kadar oldukça geniş bir yelpazede sorular ve tartışmalar yürütüldü. Etkinliğin kaydına aşağıdaki bağlantıdan erişebilirsiniz: 

Kant Bugün Bize Ne Söyler? (Türkiye Kant Topluluğu Söyleşisi)

26 Mayıs 2023’te Türkiye Kant Topluluğu ve İBB Kültür AŞ. işbirliği ile açık havada, Gamze Keskin’in moderatör, Ahmet Ayhan Çitil’in konuşmacı olduğu panel, 26 Mart’ta Müze Gazhane’de gerçekleştirdiği Kant  ve Nesne adlı etkinliğin devamını niteliğinde planlandı. Bu etkinlikte, ilk etkinlikte detaylarıyla incelenen Kant’ın nesne kavrayışının kendisinden sonraki dönemlerde nasıl bir bakış açısıyla ele alınabileceği üzerinde duruldu. Ayhan Çitil, bir projeksiyon yaparak, Kant’ın nesne yaklaşımına getirilen/getirilebilecek eleştirileri farklı pencerelerden bize sundu. Etkinliğin kaydına aşağıdaki bağlantıdan erişilebilir:

Kant ve Nesne 2 (Türkiye Kant Topluluğu Konuşması)  

Kant ve İnsan

18 Haziran 2023’te Türkiye Kant Topluluğu ve İBB Kültür AŞ. işbirliği ile Müze Gazhane’de açık havada gerçekleşen, Halise Avşar’ın moderatör Betül Çotuksöken’in konuşmacı olduğu etkinlik yaz arasına girmeden önceki son etkinlik olarak kayda geçti. Bu etkinlikte Betül Çotuksöken, ‘antropontoloji’ kavramını kendi perspektifinden açarak duruşunu belirledikten sonra Kant’ın Gelecekte bir Bilim Olarak Ortaya Çıkabilecek Her Metafiziğe Prolegomena ve Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi eserlerini merkeze alacak şekilde, Kant’ın ‘transendental özne’ kavramı ekseninde aslında insandan yola çıkan bir filozof olduğunu aktardı. Etkinliğin kaydına aşağıdaki bağlantıdan erişebilirsiniz:

Kant ve İnsan (Türkiye Kant Topluluğu Konuşması)