KANT BİBLİYOGRAFYASI HAKKINDA
–İlkeler ve Şablon–
Türkiye Kant Topluluğu, Kant felsefesi üzerine çalışmalarını sürdüren ve bu alanda çalışmak isteyen adaylar için bir dayanışma portalı sunmayı hedeflemektedir. Bu kapsamda, Kant felsefesi üzerine çalışan adayların güncel literatürü daha yakından takip edebilmeleri adına yayımlanmış çalışmanızın künyesini lütfen aşağıdaki formata uygun olarak yayin@turkiyekanttoplulugu.org adresine yollayınız. (Not: Formata uygun olarak düzenlenmeden gönderilen künyeler listeye eklenemeyecektir.)
“Kant Bibliyografyası” başlığını taşıyan araştırma dört bölüme ayrılmıştır: I. Kant’ın Eserlerinden Türkçeye Yapılan Çeviriler; II. Kant Felsefesi ile Bağlantılı Telif, Çeviri ve Derleme Kitaplar, III. Kant Felsefesi ile Bağlantılı Makaleler ve IV. Kant Felsefesi ile Bağlantılı Tezler. Bu çerçevede, dört bölüm için de ayrı ayrı olmak üzere bibliyografik verinin hazırlanmasıyla ilgili mezkur eserlerin notasyonları hakkında sırasıyla aşağıdaki şablon verilerine bakılabilir.
Bibliyografyanın hazırlanmasında, basılı kaynaklar kadar, on-line kaynaklar da kullanılmıştır. Bunların en genel görünümü şu şekilde verilebilir.
Akyol, O. Faruk ve Sanem Yazıcıoğlu Öge. Türkiye Felsefe Yayınları Kaynakçası. Kitaplar-Makaleler (1928-1999), haz. O. Faruk Akyol & Sanem Yazıcıoğlu Öge, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, Ankara, 2000.
Alper, Ömer Mahir. “Eski Dilde Yeni Felsefe: Arap Harfli Türkçe Kant Çalışmaları”, Cogito (Sonsuzluğun Sınırında: Immaneul Kant), 41-42/2005: 510-516.
Bolay, Süleyman Hayri ve İsmail Köz. Türkiye’de Düşünce Yayımları Kaynakçası (1839-2007), Ankara, 2007.
DergiPark Akademik. Kaynak adres: https://dergipark.org.tr.
Türkiye Makaleler Bibliyografyası – Milli Kütüphane. Kaynak adres: https://makaleler.mkutup.gov.tr/Default.aspx.
İslam Araştırmaları Merkezi Veri Tabanları. Kaynak adres: http://www.isam.org.tr.
Tuzcuğlu, Nuran. Kant’ta Ödev Ahlâkının Temellendirilişi, Harun Anay, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlahiyat Anabilim Dalı Felsefe ve Din Bilimleri Bilim Dalı, İstanbul, 2008.
TR Dizin. Kaynak adres: https://trdizin.gov.tr.
Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi. Kaynak adres: http://tez2.yok.gov.tr.
I. Kant’ın Eserlerinden Türkçeye Yapılan Çeviriler
Bu bölüm hazırlanırken, Kant’ın Türkçeye çevrilen eserleri, “Akademieausgabe von Immanuel Kants Gesammelten Werken”deki (“AA”) metin teşkiline uygun olarak tasnif edilmiştir. Eserlerin notasyonu söz konusu olduğunda, ilk olarak ilgili metnin Almanca başlığı, bu metnin bulunduğu “AA”daki cilt numarası, metnin ilk basım tarihi, sonrasında ise Türkçe çeviri / çeviriler verilmiştir. Aynı metne ilişkin farklı Türkçe çeviriler, ilk basım yılına göre sıralanmış; aynı çeviri birden fazla defa basılmış ise, “;” işareti ile ayırmak suretiyle, yalnızca değişen bilgiler (örneğin yayınevi bilgisi gibi) eklenmiş, mümkün olduğu sürece de, baskı yılının önünde, kaçıncı baskı olduğu gösterilmiş, ilaveten kimi durumlarda not düşmek gerektiğinde “[]” işareti kullanılmıştır.
a) Kant’ın bir eserinin müstakil bir kitap şeklinde basılan çevirileri için:
Prolegomena zu einer jeden künftigen Metaphysik, die als Wissenschaft wird auftreten können [AA IV, 1783]
Gelecekte Bilim Olarak Ortaya Çıkabilecek Her Metafiziğe Prolegomena, çev. İoanna Kuçuradi & Yusuf Örnek, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara, 1/1983 (Türkçe-Almanca); Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, Ankara, 2/1995; 4/2000.
Bir Bilim olarak Ortaya Çıkabilecek Her Gelecek Metafizik İçin Prolegomena, çev. Aziz Yardımlı, 1/2014 (Türkçe-Almanca).
b) Kant’ın bir eserinin bir kitap, dergi, derleme ve benzeri türden çalışmaları içinde basılan çevirileri için:
Beantwortung der Frage: Was ist Aufklärung? [AA VIII, 1784]
“ ‘Aydınlanma nedir?’ Sorusuna Yanıt”, çev. Nejat Bozkurt, Yazko Felsefe Yazıları, 6/1983: 139-148; Seçilmiş Yazılar, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1984: 211-221; Toplumbilim, 11/2000: 17-21; Seçilmiş Yazılar, Say Yayınları, İstanbul, 2005: 261-273.
“Aydınlanma Nedir?”, çev. Pelin Alioğlu, FelsefeLogos, 17-18/2002: 171-176.
c) Karşılığı “Akademieausgabe”de tam olarak saptanamayan çeviri, derleme ve benzeri türden eserler için:
“İnsanseverlikten Ötürü Yalan Söylemek Konusunda Bir Sözümona Hak Üzerine”, çev. Oruç Aruoba, Cogito, 16/1998: 47-52.
Ruhun Gücü Hakkında, çev. Hulûsi Yazıcıoğlu, Anıl Matbaası, Ankara, 1998.
Yaşamın Anlamı (200. Ölüm Yıldönümü Anısına), ed. Wolfgang Kraus, çev. Ahmet Sarı & Gürsel Uyanık, Birey Yayınları, İstanbul, 1/2004; 2/2010.
II. Kant Felsefesi ile Bağlantılı Telif, Çeviri ve Derleme Kitaplar
Bu bölüm hazırlanırken, doğrudan Kant felsefesi ile ilgili ve bu felsefeyi çıkış noktası olarak kabul eden çalışmalar sunulmuş, felsefe tarihi, ansiklopedi veya sözlük gibi eserlerde bulunan bölümlere yer verilmemiştir (Bununla birlikte, “Derleme” kategorisinde yer alan eserlerdeki bireysel çalışmalar “Makaleler” kısmında yer almaktadır). Metinlerin sıralanması, alfabetik olarak yazar “soyad”ı ve “ad”ı üzerinden yapılmış; aynı yazarın birden fazla eserinin bulunduğu durumlarda, baskı tarihine öncelik verilmiş; aynı eser birden fazla basılmış ise “;” işareti ile ayırmak suretiyle, yalnızca değişen bilgiler (örneğin yayınevi bilgisi gibi) eklenmiş, mümkün olduğu sürece de, baskı yılının önünde, kaçıncı baskı olduğu gösterilmiştir.
a) Telif Kitaplar İçin:
Altuğ, Taylan. Modern Felsefede Metafiziğin Elenmesi ve Yol Açtığı Bilgikuramsal Sorunlar, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir, 1989; Modern Felsefede Metafiziğin Elenmesi, Etik Yayınları, 2004; Ebabil Yayıncılık, 2006; Belge Yayınları, İstanbul, 2016.
Çilingir, Lokman. Pratik Aklın Doğal Diyalektiği, Elis Yayinları, Ankara, 2005.
b) Çeviri Kitaplar İçin:
Cassirer, Ernst. Kant’ın Yaşamı ve Öğretisi, çev. Doğan Özlem, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir, 1/1988; İnkılâp Kitabevi, İstanbul, 9/2007; Notos Yayınevi, İstanbul, 2017.
Cassirer, Ernst. Rousseau, Kant, Goethe, çev. Mustafa Tüzel, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2014.
Deleuze, Gilles. Kant Üzerine Dört Ders, çev. Ulus Baker, Öteki Yayınevi, Ankara, 2000; Yayıma Hazırlayan & Önsöz: Aliye Kovanlıkaya, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2007.
c) Derleme Kitaplar İçin:
Çörekçioğlu, Hakan. Kant Felsefesinin Politik Evreni, der. Hakan Çörekçioğlu, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2010; Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2017.
Reyhani, Nebil. Muğla Üniversitesi Uluslararası Kant Sempozyumu Bildirileri, ed. Nebil Reyhani, Vadi Yayınları, Ankara, 2006.
III. Kant Felsefesi ile Bağlantılı Makaleler
Bu bölüm hazırlanırken, ana hatlarıyla, “II. Kant Felsefesi ile Bağlantılı Telif, Çeviri ve Derleme Kitaplar” bölümündeki notasyona uyulmuştur.
a) Dergilerdeki Telif Makaleler İçin:
Altuğ, Taylan. “Kant’ta Aklın Doğal Bir Yanılsaması Olarak Metafizik”, Felsefe Tartışmaları, 1/1987: 37-57.
Anay, Harun. “Ödev Ahlakının Türk Düşüncesine Girişi ve Baha Tevfik’in Kant Hakkındaki Yazıları”, Dinî Araştırmalar, XIII(36)/2010: 149-160.
Anlı, Ömer Faik. “Hegel’in Mantık Bilimi’nde (Felsefi Bilimler Ansiklopedisi Birinci Cilt) ‘Nesnellik’in İki Anlamının İncelenmesi”, Kaygı. Uludağ Üniversitesi Felsefe Dergisi, 12/2009: 167-180.
b) Dergilerdeki Çeviri Makaleler İçin:
Apel, Karl-Otto. “Güncel Bir Kant Dönüşümünün Temel Perspektifi Olarak Aşkınsal-Pragmatik Düşünüm / Transzendentalpragmatische Reflexion: die Hauptperspektive einer aktuellen Kant-Transformation”, Türkçe-Almanca, Türk. çev. Şebnem Sunar, Cogito (Sonsuzluğun Sınırında: Immaneul Kant), 41-42/2005: 434-475.
Cornforth, Maurice. “Bilinemezciler, Kant ve Mach”, çev. Aynur Toraman, Taylan Şahbaz, Bilim, 3/2002: 4-17.
Foucault, Michael. “ ‘Aydınlanma Nedir?’ Üstüne”, çev. Pelin Alioğlu, FelsefeLogos, 17-18/2002: 177-190.
c) Derleme ve Benzeri Türden Çalışmalarda Bulunan Telif Makaleler İçin:
Hünler, Solmaz Zelyut. “Kant: Epistemolojist mi Metafizikçi mi?”, Immanuel Kant. Muğla Üniversitesi Uluslararası Kant Sempozyumu Bildirileri, Ed. Nebil Reyhani, Vadi Yayınları, Ankara, 2006: 168-172.
Kuçuradi, İoanna. “ ‘Altın Kural’a Karşı ‘Kesin Buyruk’ ”, Barışın Felsefesi: 200. Ölüm Yılında Kant, yay. haz. İoanna Kuçuradi, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, Ankara, 2006: 1-6.
Özlem, Doğan. “Kant’ta Felsefe-Din ve Felsefe-Devlet İlişkisi Üstüne”, Seminer, 6/1989: 93-102; Felsefe Yazıları, Anahtar Kitaplar Yayınevi, İstanbul, 1993: 15-25.
d) Derleme ve Benzeri Türden Çalışmalarda Bulunan Çeviri Makaleler İçin:
Hassner, Pierre. “Immanuel Kant. Ahlâk ve Politika İlişkisi”, Kant Felsefesinin Politik Evreni, der. & çev. Hakan Çörekçioğlu, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2010: 81-124.
Hinsch, Wilfred. “Kant, İnsancıl Müdahele ve Ahlâksal İstisnacılık”, Barışın Felsefesi: 200. Ölüm Yılında Kant, çev. Çetin Türkyılmaz, yay. haz. İoanna Kuçuradi, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, Ankara, 2006: 85-118.
Johnson, Andrew. “Kant and Virtue Ethics”, Immanuel Kant. Muğla Üniversitesi Uluslararası Kant Sempozyumu Bildirileri, Ed. Nebil Reyhani, Vadi Yayınları, Ankara, 2006: 359-369.
d) Çeşitli Düzlemlerde Basılmış Yabancı Dildeki Metinleri İçin:
Grätzel, Stephan. “Kants Entwicklung zur kritischen Philosophie: Das Schöne und Erhabene in der vorkritischen Schrift von 1764 und in der Kritik der Urteilskraft von 1790”, Immanuel Kant. Muğla Üniversitesi Uluslararası Kant Sempozyumu Bildirileri, Ed. Nebil Reyhani, Vadi Yayınları, Ankara, 2006: 610-621.
Stocker, Barry. “Politics and Reflective Subjective Judgment in Kant”, Yeditepe’de Felsefe, 3/2004: 14-30.
Veliu, Galip. “Royce’s Critique of Kant’s Epistemology”, Felsefe Dünyası, 42/2005: 11-21.
Yalçın, Şahabettin. “The Problem of Inner Sense in Kant’s First Critique”, Akademik Araştırmalar Dergisi, 4(15)/2002-3: 181-190.
d) Çeşitli Düzlemlerde İki Dilde Basılmış Metinler İçin:
Oeser, Erhard, “Günümüz Bilim Teorisi için Kant’ın Güncelliği”, çev. Ömer B. Albayrak, Kutadgubilig, 5/2004: 29-41.
Oeser, Erhard, “Die Aktualitaet Kants für die Gegenwaertige wissenschaftheorie”, Kutadgubilig, 5/2004: 43-57.
Volkmann-Schluck, Karl-Heinz. “Kant’ın Görüşünde Hürriyet ve Hukuk Devleti”, çev. Osman Akın Etan, Kutadgubilig, 2/2002: 71-79.
Volkmann-Schluck, Karl-Heinz. “Freiheit und Rechtsstaat in der Sicht Kants”, Kutadgubilig, 2/2002: 81-91.
IV. Kant Felsefesi ile Bağlantılı Tezler
Bu bölüm hazırlanırken, “Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi”nden, yanısıra, bazı üniversitelerimizin “Merkez Kütüphane” sayfalarından tarama yapılmıştır. Tezlerin sıralanması eski tarihliden yeni tarihliye doğru yapılmış, aynı tarihli çalışmalarda alfabetik olarak yazar “soyad”ı ve “ad”ı düzenine uyulmuştur. Yazar bilgisinden sonra tez adı “italik” olarak, (“danışman” ibaresi ve “unavanı” eklenmeden) danışman bilgisi [bazı tez çalışmalarında bu bilgi saptanamamıştır], tezin gerçekleştirildiği üniversite ve ilgili birim, tezin türü, yılı ve (saptanabilen) sayfa sayısı verilmiştir. Tez türünü belirtmek için, “Bitirme” tezlerinde “B”, “Yüksek Lisans” tezlerinde “YL”, “Doktora” tezlerinde “D” kısaltmaları kullanılmıştır.
Genel Şablon:
Tunalı, İsmail. Schiller’in Moral Hürriyet Anlayışı ve Kant Etiği Karşısındaki Durumu, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü, BT, 1948.
Türkyılmaz, Çetin. Ontoloji Sorunu Açısından Martin Heidegger’in Kant Yorumu, Ioanna Kuçuradi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, YL, 1998, 170.
Gözkân, H. Bülent. The Problem of the Constitution of “Self” and “Reason” in Kant’s Transcendental Thought, Yalçın Koç, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, D, 2000, 266.
Ökten, Harun Kaan. Immmanuel Kant`ın ‘Ebedi Barış Üzerine Felsefi Deneme’ Adlı Eseriyle Ortaya Koyduğu Ebedi Barış Fikri ve Bu Fikrin Uluslararası İlişkiler Düşüncesinde Yarattığı Etki, Toktamış Ateş, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, D, 2001, 266.
